Vài kỷ niệm từ xa với nhạc sỹ Trần Hoàn

Chủ nhật - 21/06/2015 05:41

VÀI KỶ NIỆM TỪ XA VỚI NHẠC SỸ TRẦN HOÀN

Đỗ Hoàng

Nhạc sỹ Trần Hoàn là người cao ráo đẹp trai, tài hoa tính lành ôn hõa vui vẻ cởi mở… là một cán bộ mẫn cán, nhà quản lý năng động. Ông có một hai bài hát để đời: Sơn nữ ca, Lời người ra đi…
  Tôi biết và gặp anh lúc anh là Giám độc sở Văn hóa Bình Trị Thiên. 25 tuổi làm Trưởng ty Văn hóa Hải Phòng đi B (kháng chiến) viết nhạc ký tên Hồ Thuận An nổi tiếng hơn 10 năm về Huế làm Trưởng ty Văn hóa thì đường hoạn lộ dẫm chân tại chỗ. Giám đốc sở Văn hóa là một giám đốc cờ đèn kèn trống nên thường bị lườm nguýt cho là “xướng ca vô loài". Nhưng Trần Hoàn không nản. Thêu bức trướng kỷ niệm 10 năm giải phóng Huế, Trần Hoàn phải tự đi xe hon da cả đếm đến xưởng thêu đặt hàng, kiểm tra và mang về. Ông Bí thư tỉnh ủy trưởng tỉnh cũng phải bật lời khen!

QUẢ HẾT HỒN TRẦN HOÀN CHO NGÂM THƠ TỐ HỮU.

  Sau giải phóng miền Nam độ bốn năm năm, Huế vẫn giữ phong trào thơ nhạc xuống đường. Vườn hoa đầu cầu Tràng Tiền hay diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ..Đích thân Trần Hoàn, Trưởng Ban tổ chức cũng lên ôm ghi ta khi solo, khi hòa tấu với anh em. Không khí rất vui nhộn.
  Một lần có các quan đầu tỉnh và Trung ương ngồi dự. Một nữ ca sỹ ngâm vè Mẹ Suốt của Tố Hữu đến đoạn:
“Tám lần đẻ, chin lần sa tội tình…”
 Ông đầu tỉnh cau có:
- Thơ cái chi mà đẻ đái nhiều rứa! Cắt ngay!
Trần Hoàn mặt không chít ra tí máu ngồi quỳ bên cạnh hà lon thì thỏn:
- Thơ đồng chi Tố Hữu đó Bí thư  ạ !
-  Thiệt khôông giạc (*) sỹ? – Ông đầu tỉnh hạ giọng.
- Thiệt trăm phần trăm, em chịu trách giệm (**). – Trần Hoàn phấn khởi nói.
- Thơ Tố Hữu, rứa thì hay, hay quá, hát tiếp đi!- Ông đầu tỉnh bảo Trần Hoàn cho tiết mục tiếp tục.
 Trần Hoàn mừng quá hô to:
- Nổi trống lên!

Hà Nội 11-6-2015
Đ - H

(*) Nhạc sỹ
(**) Nhiệm vụ

TRẦN HOÀN BIẾT CHUNG CHUNG

Tôi ở BÁO ĐẢNG bên Tỉnh ủy nên theo đóm ăn tàn thói thường Chúa Trịnh lườm vua Lê! Mấy eng ả bên Ủy ban tinh là vạn ban giai hạ phẩm. Trần Hoàn là giám đốc cờ đèn kèn trống nữa nên cũng có ý xem thường.
  Là phòng viên BÁO ĐẢNG (báo của Tỉnh ủy) nên cũng coi trời bằng chai, với lại chưa hiểu hết cơ quan quyền lực, những nhân vật nắm sinh mạng chính trị của mình. Đó là Ban Tuyên huấn (sau này nhiều lần đổi tên như: Ban Tư tưởng - Văn hóa, Ban Tuyên giáo…). Bầu bán thế nào Trần Hoàn trúng Thường vụ Tinh ủy làm Trưởng Ban Tuyên huấn. Ban Tuyên huấn chỉ đạo BÁO ĐẢNG.
  Tôi hay họp trong Tam tòa (cơ quan Tỉnh ủy đóng) nhưng chán nghe các ông ăn ốc vặn giảng nguyên lý chủ nghĩa Mác nên ra ngồi với anh em ngoài hành lang phéc lác . Nói chuyện gì đó rồi quay về Trần Hoàn. Tay lái xe con Trần Hoàn khen Trần Hoàn nức nở. Chó khen chủ mà. Tôi ngứa mồm nói thẳng ruột ngựa:
-          Anh Trần Hoàn chung chung bỏ mẹ, có biết việc báo chí đâu mà chỉ đạo.
 Tay lái xe con cho Trần Hoàn về tâu lại.
Trần Hoàn quạc Báo Đảng. Tôi bị Báo Đảng dằn mặt.
  Về cơ quan tôi bị quạt ngay.
Phạm Xuân Thích, Tổng biên tập trách tôi:
-          Anh vuốt mặt mà không nể mũi!


                         ĐẤT NƯỚC RUN LÊN NHƯ CƠN SÓT

Tôi đi dự mấy phiên tòa xử bọn phản loạn và ăn cắp của công. Có phiên tòa xử đám trẻ con học sinh lớp 12 viết văn làm thơ chưởi chế độ. Một em gái bị tù một năm bầy giờ là cán bộ giảng dạy tiếng Nhật tại Đại học Huế - Nguyễn Thanh Song Cầm. Tôi về làm bài thơ “ Kẻ đứng trước vành mòng ngựa – in ngày trên Báo Đảng – Báo Dân.
“Chúng nó đứng lạnh lùng
Những bóng ma trên đất
Hình hài kẻ ăn cắp.
Từng cướp mất sự sống con người…

Tháng năm qua
Bao biến động cuộc đời
Tai họa chúng gieo làm sao lường hết được
Đất nước run lên như cơn sốt
Đói nghèo, giặc giã xâm lăng!

Người ta nhìn nhau
Ánh mắt lặng yên
Còn lũ chúng chúng gặm mòn đất nước

Ôi còn bao nhiêu con sâu còn ẩn sâu trong mặt lá
Bộn bề đời thực hôm nay
Trước những kẻ xích xiềng đã khóa chặt vòng tay
Nhắc ta đừng quên loài đang ẩn náu!

Huế 1982

Bài thơ chỉ có câu “Đất nước run lên như cơn sốt” mà Trần Hoàn chỉ đạo Ban Tuyên huấn cho Báo Đảng kiểm điểm tác giả và sửa ngày câu thơ.
  Tôi cải phăng không nhận khuyết điểm gì cả, chỉ chấp nhận sửa lại câu thơ trên thành” “Đất nước nóng bừng cơn sốt”.
 Nhắc lại thật là buồn cười!

Hà Nội 11-6-2015
Đ – H

KỶ NIỆM 50 QUỐC KHÁNH ĐỘC LẬP NƯỚC
… Quảng năm 1994, tôi từ báo tuần Lao đông – Xã hội lên làm ở Tạp chí Lao đông – xã hội với mong muốn nảo vệ luận án Phó tiến sỹ kinh tế Thành công của Doanh nghiệp nhỏ và vừa”
   Quốc khánh mồng 2 tháng 9 năm 1995, cơ quan cử tôi ở trong đoàn của Bộ Lao động – Thương binh – Xã hội đi diễu hành qua lề đài Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh mừng 50 năm quốc khảnh lập nước. Mỗi người đi được thù lao 50 000 đồng (tiền lúc chưa mất giá).
   Nhạc sỹ Trần Hoàn cũng đã ra công tác Hà Nội. Lúc đầu ông làm Trưởng ban Tuyên huấn Thành ủy Hà Nội. Thời điểm đó ông là Bộ trưởng Bộ văn hóa – Thông tin, Trưởng ban tổ chức đại lễ Quốc khánh. Theo cách nhìn chúa Trịnh - vua Lê thì Trần Hoàn vẫn là bộ cờ đèn kèn trống. Trần Hoàn và Hồ Tế - bộ trưởng Bộ Tài chính cũng bị quốc vương quở mắng nhiều lần. Một người thì hò hát hò hát đi cho rồi, hò hát mà cứ gái góa bàn việc triều đình; một người đếm tiền không xong.
  Mình đi diễu hành mừng Quốc khánh 50 năm cũng là vinh dự bù đắp cho công lạo của mẹ mình cả một thời trẻ trung dẫn du kích tự vệ về cướp chính quyền huyện lỵ quê nhà, ba mình bỏ tâm sức dạy cho nông dân, du kích, bộ đội mình biết lăn lê, bò toài đánh giặc. Đáng ra mình phải ở vị trí Trần Hoàn, nếu như hai người chồng của mẹ mình không kình địch nhau, một đại đội trưởng, một chính trị viên đồng tâm hiệp lực chỉ huy đơn vị đánh giặc, mình không bị mang án oan cả đời có bố phản bội Cách mạng!
  Anh em đi diễu hành ở lại trụ sở Bộ Lao đông – Thương binh và Xã hội. Ba giờ sáng lên tập trung đường Quan Thánh để chuan bị đi ra đại lộ Hùng Vương, qua lăng Bác, qua quảng trường Ba Đình.
  Không khí đại lễ vô cùng sôi động, náo nức lạ thường. Khi diều hành đi ngang qua lễ đài, tôi từ xa thấy Trần Hoàn đang đọc diễn văn đại lễ Quốc Khánh.
  Đời một Bộ trưởng Văn hóa – Thông tin được tổ chức buổi Đại lễ như thế cũng là vinh dự một đời. Và khó có lần lặp lại.
Chúc mừng nhạc sỹ Trần Hoàn. Vinh dự này dành cho anh!

Hà Nội 12-6-2015
Đ - H
 Đỗ Hoàng

VAÌ KỶ NIỆM TỪ XA VỚI NHẠC SỸ TRẦN HOÀN
                                                         
((tiếp theo 7)

MIỀNG CHỈ VIẾT HUYỆN CA

 Thời tôi công tác ở báo tỉnh Đảng bộ Bình Trị Thiên được đi dự nhiều hội nghị, được ăn tiệc liên miên. Một ngày tiệc vừa, hai ngày tiệc to. Chả bù cho thời bộ đội, đói ơi là đói. Mấy đứa phóng viên truyền hình (thường gọi là báo quan) đứa nào, đứa nây bụng to như bụng bà có chửa 7 tháng!
  Quãng năm 1982, 1983 gì đó, tôi đi dự Đại hội huyện đảng bộ Quảng Trạch. Anh X thư ký ở Tỉnh ủy dự kiến làm Bí thư Huyện ủy đãi anh em trong Tỉnh ủy hết chê!
   Buổi sáng khai mạc, buổi chiều anh Trần Hoàn mới đến. Anh xin lỗi các đồng chí vì đi họp Tung ương về muộn.
  Trần Hoàn đi xe Vol ga đen. Mốt các quan tỉnh thời đó. Xe Nhật nhập về đầy, có xe tay lái thuận, có xe tay lái nghịch. Buổi đầu các cụ đều tranh nhau đi xe Nhật. Nhưng sau các cốp Trung ương lệnh ngầm “Bôn sê vích phải đi xe Bôn sê vích” giống như bây giờ “người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”. Thế là xe cổ lổ sỷ Nga lên ngôi. Ủỷ viên Thường vụ Tinh ủy mới được đi Vol ga đen!
  Vừa mới bước xuống xe, nhạc sỹ Trần Hoàn đã được quan dân huyện Quảng Trạch đón chào nhiệt liệt. Đúng là anh người của công chúng. Anh được mọi người yêu mến
-          Mới nhạc sỹ về ăn cơm! – Các yếu nhân của Huyện ủy Quảng Trạch năn nỉ.
-          Miềng thích cơm nước mắm thôi! Miềng thích cơm nước mắm thôi! – Trần Hoàn vừa bước ra cửa xe kêu to.
Tiếng kêu thèm ăn cơmn nước mắm  của Trần Hoàn đã gần 40 năm rồi mà tôi còn nhớ như in.

*
 Tôi nói với Quản trị hội nghị:
-          Ăn toàn thịt trâu, thịt bò không dạ dày nào chịu nổi anh ạ!  Anh Trần Hoàn thèm nước mắm là đúng. Giá như Huyện bán một nửa thịt để mua rau dưa thì bữa tiệc chắc ngon miệng hơn.
 Tôi chả ở trong Tỉnh ủy, nhưng  tay Quản trị thấy nói đúng quá nên luôn miệng :
-          Tỉnh ủy chỉ đạo quá chính xác, quá chuẩn!
Trong bữa tiệc, có vài quan lại huyện trí thức nghệ sỹ hỏi:
-          Nhạc sỹ có dự thi nhạc Quốc ca không? (Bài quốc ca. Lúc đó đang mở cuộc thi sáng tác Quốc ca mới thay Quốc ca cũ)
-          Tui chỉ huyện ca thôi, không sáng tác được Quốc ca – Trần Hoàn vui vẻ  khiêm nhường nói  mọi người.
   Ai cũng thích sự chân thành của anh.
Rồi anh đứng lên hát bài huyện ca “Về Đồng Lê “của mình
   Mọi người vỗ tay nhiệt liệt!

                                                                Hà Nội 20 – 6 -2015
                                                                          Đ – H
(còn nữa)