CÓ HAI NÀNG “MÃ KIỀU” TRONG KIM VÂN KIỀU CỦA THANH TÂM TÀI TỬ
MÃ KIỀU – TIẾNG VIỆT ĐỒNG ÂM, TIẾNG HÁN KHÁC NGHĨA
Đỗ Hoàng
Tuần trước (cuối thàng 7 – 2014) nhà thơ Mai Văn Hoan, chuyên gia nghiên cứu về Kiều bạn tôi từ Huế gọi điện cho tôi hỏi Kiều được Tú Bà đặt tên là Mã Kiều, thì Mã Kiều chịu đoan trong Đoạn trường tân thanh có phải là nhân vật sáng tạo của Nguyễn Du không?
Tôi mới trả lời cho anh rằng: “Mã Kiều tiếng Việt đồng âm nhưng tiếng Hán thì khác nghĩa”.
Chuyện thế là ổn rồi, nhưng tôi cũng muốn làm rõ một vài điều để các thầy cô giáo dạy Kiều, các nhà nghiên cứu về Nguyễn Du và truyện Kiều khỏi nhầm lẫn điều này.
Các thiên tài đều biết đứng lên vai loài người mà cao lớn. Cụ Nguyễn Du, Lý Bạch, Thi Nại Am, La Quán Trung, Tào Tuyết Cần, Puskin, Siếc pia, Bai rơn…đều như vậy.
Cụ Nguyễn Du phóng tác Kim Vân Kiều của Thanh Tâm Tài Tử ra 3254 câu thơ lục bát cách đây gần 300 năm đủ là một thiên tài sử dụng tiếng Việt không cần bàn cải. Tôi đã nói vấn đề này nhiều lần rồi. Do hoàn cảnh in ấn thời xưa, do thế giới quan thời đại, do xã hội phong kiến trung cổ nên cụ phải lược bỏ nhiều đoạn và cụ không có sáng tạo thêm thắt tình tiết nào hết.
Nhà thơ Mai Văn Hoan
Ngay những câu thơ hay nhất trong truyện Kiều thì Cụ Nguyễn Du cũng dịch của Trung Quốc hoặc lấy nguyên hoặc lấy ý của ca dao dân ca Việt Nam.
Ví dụ:
Sinh vi vạn nhân thê
Tứ qui vô phu chủ
Nguyễn Du dịch:
Sống làm vợ khắp người ta
Hại thay thác xuống làm ma không chồng
Nhân sinh nữ tử thị tối khổ
Nữ tử tối khổ thị kỷ thân
Nguyễn Du dịch:
Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong
Nguyễn Du dịch:
Trước sau nào thấy bóng người
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông
Ca dao Việt Nam:
Vầng trăng ai xẻ làm đôi
Đường trần ai vẽ ngược xuôi hở chàng?
Đưa nhau một bước lên đàng
Cỏ xanh hai dãy mấy hàng châu sa
Nguyễn Du trong Kiều:
Vầng trăng ai sẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường…
Và trong Đoạn trường tân thanh của Nguyễn Du, cụ không phóng tác đoạn Mã Tú (Tú Bà) đặt tên lại cho Kiều là Mã Kiều. Trong Kiều Thơ phóng tác của tôi (Đỗ Hoàng) thì tôi phóng tác và vẫn giữ nguyên như trong nguyên bản Kim Vân Kiều có đoạn Mã Tú đặt tên lại cho Kiều. Tên mới của Vương Thúy Kiều là Mã Kiều, phát âm theo tiếng Việt thì trùng tên với cô Mã Kiều chịu đoan nhưng chữ Hán viết thì khác và nghĩa cũng khác. Mã Kiều chịu đoan có bộ nữ chỉ Kiều thùy mỵ, dịu dàng; Mã Kiều của Vương Thúy Kiều có 3 chữ thổ và một chữ ngột kèm theo chỉ Kiều đẹp sắc sảo nổi trội hơn người. Cũng là hai nàng Kiều đẹp nhưng mỗi người mỗi vẻ khác nhau!
Hà Nội ngày 9 - 8 -2014
Xin trích nguyên bản để đọc giả tham khảo:
KIM VÂN KIỀU
Hồi thứ 10 nguyên bản (Trích lục)
Đỗ Hoàng dịch:
Trở mặt kẻ nát nhà bội bạc
Dạy chơi bời mụ đĩ lên gân!
(Phá lạc hộ phản diện vô tình
Lão xướng nương yên hoa giáo huấn)
Nói tới Thúy Kiều bị đánh tơi bời không chịu nổi đòn roi bèn kêu cứu mụ Tú:
- Từ nay trở đi tôi không còn làm như việc trước nữa, tôi nhất nhất nghe theo lời của bà. Vậy xin bà nhón tay làm phúc tha cho tôi bị kẻ kia lừa phỉnh mà mắc tội với bà. Việc sống chết của tôi nằm ở tay bà, tôi xin bà tha cho kẻ lưu lạc xa nước, xa nhà này!...
… Thúy Kiều đau đớn kêu lên: Xin các chị em bảo lãnh cho tôi. Ngay lập tức trong phòng có chị đầu lính đám phấn hoa tên là Mã Kiều nói:
- Chị Kiều ơi! Em sẽ bảo lãnh cho chị, nhưng khi chị lành lặn, được thoát chết chị đi tìm chốn sống thì tính mạng bọn em lại ở trong tay chị đó. Bọn em biết tính sao?
Thúy Kiều trả lời:
- Các chị em yêu quý ơi! Bây giờ thì em đã rõ nghiệp chướng của em còn nặng lắm, chưa thể giải thoát được. Vậy xin một lòng chấp thuận với số phận, không dám để liên lụy cho ai!
Mã Kiều mói: - Nếu được như vậy em xin bảo lãnh .
Nói xong, Mã Kiều quỳ gối trước mặt mụ Tú để nói với mụ : - Nếu sau này chị ấy không làm như lời hứa, con xin chịu hết sự cố xảy ra!
Tú Bà nhắc lại: - Mày đứng ra bảo lãnh , mày phải chịu hoàn toàn sự việc xấu xảy ra, nếu sai lời, tội mày càng tăng thêm!...
mày quên hai chữ Tích Việt trong thư mày gửi cho ta rồi sao? Mày hẹn ta giờ Tuất ngày 21 vượt qua cửa sổ cùng chạy trốn. Thư này không thể chối cải là thư giả được!
… Tú Bà sai người nhà lấy rượu ngon và các thứ thuốc hành huyết như: hồng hoa, tô mộc, đào nhân, ma truật, tam lăng đem sắc cho Thúy Kiều uống. Nhờ đó thân thể nàng mỗi ngày một khỏe mạnh, xinh tươi ra.
Vào một ngày, Tú Bà bảo nàng: - Tên con cha mẹ đặt là Vương Thúy Kiều, giờ thì ta đặt tên cho con là Mã Kiều. Đó cũng là cái tên đẹp như tên trước. Kiều con là Kiều nổi trội nhất thiên hạ!..
Bắc Kinh, Trung Quốc - 2006
Đ –H
Đoạn trường tân thanh – TRUYỆN KIỀU – Nguyễn Du (trích lục)
…1135 - Hung hăng chẳng hỏi, chẳng tra
Dang tay vùi liễu dập hoa tơi bời.
Thịt da ai cũng là người
Lòng nào hồng rụng, thắm rời chẳng đau!
Hết lời thú phục khẩn cầu
1140 - Uốn lưng thịt đổ, dập đầu máu sa
Rằng: “Tôi chút phận đàn bà
Nước non lìa cửa, lìa nhà đến đây
Bây giờ sống thác ở tay
Thân này đã đến thế này thì thôi!
1145 - Nhưng tôi có sá chi tôi
Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu
Thân lươn bao quản lấm đầu
Chút long trinh bạch từ sau xin chừa”
Được lời mụ mới tùy cơ
1150 - Bắt người bảo lãnh làm tờ cung chiêu
Bày vai có ả Mã Kiều
Xót nàng ra mới đành liều chịu đoan!
Mụ càng kể nhặt, kể khoan
Gạn gung đến mực nồng nàn mới tha
1155 - Vực nàng vào nghỉ trong nhà
Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời:
“Thôi đà mắc lận thì thôi
Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh
Bạc tình nổi tiếng lầu xanh
1160 - Một tay chôn biết mấy cành phù dung
Đà đao lập sẵn chước dùng
Lạ gì một cốt, một đồng xưa nay
Có ba mươi lạng trao tay
Không dưng chi có chuyện này trò kia
1165 - Rồi ra trở mặt tức thì
Bớt lời liệu chớ sân si thiệt đời”
Nàng rằng: “Thế thốt nặng lời
Có đâu mà lại ra người hiểm sâu”
Còn đương suy nghỹ trước sau
1170 - Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào.
Sở Khanh lên tiếng rêu rao:
“Nọ nghe nào có con nào ở đây
Phao cho quyến gió rủ mây
Hãy xem có biết mặt này là ai?
1175 - Nàng rằng: “Thôi thế thì thôi
Rằng không thì cũng vâng lời rằng không”
Sở Khanh quát mắng đùng đùng
Bước vào vừa rắp thị hùng rat ay
Nàng rằng: “Trời nhẽ có hay
1180 - Quyến anh rủ yến sự này tại ai?
Đem người đẩy xuống giếng thơi
Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay
Còn tiên Tích Việt ở tay
Rõ ràng mặt ấy. mặt này chứ ai?
1185 - Lời ngay đông mặt trong ngoài
Kẻ chê bất nghĩa, ngời cười vô lương
Phụ tình án đã rõ ràng
Dơ tuồng nghĩ mới tìm đường tháo lui
Buồng riêng riêng những sụt sùi
1190 - Nghĩ thân mà lại ngậm ngùi cho thân
Tiếc thay trong giá trắng ngần
Đến phong trần cũng phong trần như ai.
Tẻ vui cũng một kiếp người
Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru
1195 - Kiếp xưa đã vụng đường tu
Kiếp này chẳng khéo đền bù mới xuôi!
Dẫu sao bình đã vỡ rồi
Lấy than mà trả nợ đời cho xong.
Vừa tuần nguyệt sáng gương trong
1200 - Tú Bà ghé lại thong dong dặn dò:
Nghề chơi cũng lắm công phu
Làng chơi ta phải biết cho đủ điều…”
KIỀU THƠ - Đỗ Hoàng (Trích lục)
2245 - Tú Bà nạt nộ đùng đùng,
Bì tiên tới tấp, lạnh lùng máu rơi,
Ba lần, ba chục ngọn roi
Làm Kiều thân xác tả tơi nát nhàu
Đánh cho nàng lõa máu đầu
2250 - Kiều đành thú phục khẩn cầu xin tha.
Mụ rằng: “Mày đứa điêu toa
Làm sao tin được quỷ ma hiện hình
Nếu mà quy thuận chịu tình
Thì làm cam kết tờ trình ký vô.”
2255 - Nàng rằng: “Tôi phận liễu bồ
Tấm thương lưu lạc không bờ bến neo
Cái duyên oan trái bọt bèo
Hạ thân một thể chiều theo ý trời.”
Tú Bà lúc ấy được nời
2260 - Cung chiêu bảo lãnh mọi người ký tên.
Mã Kiều vì bạn đứng lên
Chị em son phấn tiếp liền chịu đoan
Mụ còn chưởi tục lăng loàn
Cạn tàu ráo màng mặc oan thân Kiều.
2265 - Rồi thì kẻ ít, người nhiều
Giúp nàng dưỡng bệnh hết chiều tới mai
Mã Kiều nói nhỏ vào tai:
“Thông minh linh lợi sắc tài như em
Sao mà gặp phải hồi đen
2270 - Đà đao mắc kế bọn hèn mới gay.
Một phường lừa gạt sói cầy
Ai ai cũng gớm mặt dày Sở Khanh!
Là tay lường gạt lầu xanh
Dập hoa vùi liễu ô danh má hồng.
2275 - Tú Bà một cốt, một đồng
Mã Quy là đứa tấm lòng hổ mang
Mưu ma chước quỷ tính bàn
Có ba mươi lạng mới làm trò kia
Lập mưu lừa gạt Kiều nhi0
2280 -- Rồi thay đổi dạ tức thì em ơi!
Tấm lòng chúng bạc như vôi
Làm bao thiện nữ khúc nôi đoạn trường”
Kiều rằng: “Thề thốt đủ đường
Ai hay là kẻ bất lương dối lừa.”
2285 - Mã Kiều: “Em cứ làm ngơ
Đừng dây vào nó mà dơ phận mình”
Kiều buồn: “Vàng đá nặng tình
Lời còn đồng vọng đinh ninh bên lòng”
Mã Kiều: “Cái lũ long bong
2290 - Chúng đều một cốt, một đồng như nhau.
Chẳng còn nhân nghĩa gì đâu
Vùi hoa dập liễu đớn đau tội tình.
Bây giờ em cứ lặng thinh
Gắng qua trọng bệnh giữ mình cho êm”
2295 - Kiều nương gượng bước đứng lên
Cúi đầu tạ tội gây phiền vừa qua.
Sở Khanh đứng cạnh Tú Bà.
Kiều mừng tưởng Sở đi qua giúp mình.
Nào ngờ gã Sở điêu tinh
2300 - Thấy nàng lên giọng bất bình quát vang:
“Con nào gieo vạ vu oan
Tới đây đối chứng tính toan thế nào?
Ta nghe đồn đại tin phao
Theo trai ở đợ đổ vào cho ta.
2305 - Mợ nên chỉ mặt nó ra
Nhìn xem ông chủ hào hoa thế này!
Tú bà bạt vía xoa tay:
“Con ơi hãy cúi lạy thầy Sở công”
Kiều đang căm giận cháy lòng
2310 - Tiến ra thi lễ trước ông Sở cuồng.
Sở rằng: “Hắn quá coi thường
Ta đây không phải quân vương là gì!
Vu oan giá họa là mi
Rằng tao đã quyến mày đi lúc nào?
2315 - Nói ngay sự thế ra sao?
Bằng không tao sẽ cuốc cào mặt ra!”
Kiều rằng: “Sự thật đó mà
Rằng không răng được gọi là rằng không.”
Sở Khanh lửa giận bốc đồng:
2320 - “Con này đĩ thỏa thay lòng như chơi.
Chẳng cần phân biệt héo tươi
Phải cho một trận răn đời dâm gian”
Nói rồi tát thẳng mặt nàng.
Kiều lăn xuống đất kinh hoàng kêu to:
2325 - “Thằng ôn họ Sở đầu bò,
Còn tiên Tích Việt sờ sờ trước gương
Tội đời không biết là thường.
Tội trời không thể tìm đường trốn đâu.
Đầy người rớt xuống gếng sâu
2330 - Lại còn kiếm lấy những câu đỡ đòn.
Đất thì vuông, trời thì tròn
Chình mi trắng trợn làm mòn mỏi ta!”
Sở Khanh ngỡ dẹp Kiều hoa,
Ai ngờ vỡ chuyện xấu xa bội tình
2335 - Trong ngoài người ghét coi khinh
Muốn Kiều rửa hận bất bình mới cam.
Sở cuồng cụp thói hung tàn,
Sượng sùing rúc ráy tìm đường tháo thân!
Kiều: “Tôi bạc phận phong trần
2340 - Uống oan nào giá trắng ngần còn đâu.”
Sa chân cát bụi bùn sâu
Nắng mưa, sương gió dãi dầu như ai.
Càng sắc, càng quý, càng tài
Càng đầy đọa chốn trần ai tội tình.
2345 - Càng hiền, càng đẹp, càng xinh
Kẻ ghen, người ghét coi khinh phận hèn
Má hồng trong cuộc đỏ đen.
Thân lươn lăn lóc lắm phen khóc cười.
Chính là oan nghiệt dưới trời
2350 - Kiếp này sống trả nợ đời kiếp xưa!
Còn gì trong trắng mà mơ
Độc bình đã vỡ càng nhơ nhuốc nhiều.
“Thôi còn chi nữa mà kiêu,
Một liều ba bảy cũng liều vậy thôi.”
2355 - Tú Bà nghe nói liền cười:
“Con đà tình nguyện làm người nhà ta
Thúy Kiều tên đặt mẹ cha,
Má đây lại đổi con ra Mã Kiều.
Bỏ bao ngày tháng xiêu riêu
2360 - Ở trong Hành Viện lắm điều hay ho!...”
Tháng 5 – 2009
Đ - H
MÃ KIỀU – TIẾNG VIỆT ĐỒNG ÂM, TIẾNG HÁN KHÁC NGHĨA
Đỗ Hoàng
Tuần trước (cuối thàng 7 – 2014) nhà thơ Mai Văn Hoan, chuyên gia nghiên cứu về Kiều bạn tôi từ Huế gọi điện cho tôi hỏi Kiều được Tú Bà đặt tên là Mã Kiều, thì Mã Kiều chịu đoan trong Đoạn trường tân thanh có phải là nhân vật sáng tạo của Nguyễn Du không?
Tôi mới trả lời cho anh rằng: “Mã Kiều tiếng Việt đồng âm nhưng tiếng Hán thì khác nghĩa”.
Chuyện thế là ổn rồi, nhưng tôi cũng muốn làm rõ một vài điều để các thầy cô giáo dạy Kiều, các nhà nghiên cứu về Nguyễn Du và truyện Kiều khỏi nhầm lẫn điều này.
Các thiên tài đều biết đứng lên vai loài người mà cao lớn. Cụ Nguyễn Du, Lý Bạch, Thi Nại Am, La Quán Trung, Tào Tuyết Cần, Puskin, Siếc pia, Bai rơn…đều như vậy.
Cụ Nguyễn Du phóng tác Kim Vân Kiều của Thanh Tâm Tài Tử ra 3254 câu thơ lục bát cách đây gần 300 năm đủ là một thiên tài sử dụng tiếng Việt không cần bàn cải. Tôi đã nói vấn đề này nhiều lần rồi. Do hoàn cảnh in ấn thời xưa, do thế giới quan thời đại, do xã hội phong kiến trung cổ nên cụ phải lược bỏ nhiều đoạn và cụ không có sáng tạo thêm thắt tình tiết nào hết.
Nhà thơ Mai Văn Hoan
Ngay những câu thơ hay nhất trong truyện Kiều thì Cụ Nguyễn Du cũng dịch của Trung Quốc hoặc lấy nguyên hoặc lấy ý của ca dao dân ca Việt Nam.
Ví dụ:
Sinh vi vạn nhân thê
Tứ qui vô phu chủ
Nguyễn Du dịch:
Sống làm vợ khắp người ta
Hại thay thác xuống làm ma không chồng
Nhân sinh nữ tử thị tối khổ
Nữ tử tối khổ thị kỷ thân
Nguyễn Du dịch:
Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong
Nguyễn Du dịch:
Trước sau nào thấy bóng người
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông
Ca dao Việt Nam:
Vầng trăng ai xẻ làm đôi
Đường trần ai vẽ ngược xuôi hở chàng?
Đưa nhau một bước lên đàng
Cỏ xanh hai dãy mấy hàng châu sa
Nguyễn Du trong Kiều:
Vầng trăng ai sẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường…
Và trong Đoạn trường tân thanh của Nguyễn Du, cụ không phóng tác đoạn Mã Tú (Tú Bà) đặt tên lại cho Kiều là Mã Kiều. Trong Kiều Thơ phóng tác của tôi (Đỗ Hoàng) thì tôi phóng tác và vẫn giữ nguyên như trong nguyên bản Kim Vân Kiều có đoạn Mã Tú đặt tên lại cho Kiều. Tên mới của Vương Thúy Kiều là Mã Kiều, phát âm theo tiếng Việt thì trùng tên với cô Mã Kiều chịu đoan nhưng chữ Hán viết thì khác và nghĩa cũng khác. Mã Kiều chịu đoan có bộ nữ chỉ Kiều thùy mỵ, dịu dàng; Mã Kiều của Vương Thúy Kiều có 3 chữ thổ và một chữ ngột kèm theo chỉ Kiều đẹp sắc sảo nổi trội hơn người. Cũng là hai nàng Kiều đẹp nhưng mỗi người mỗi vẻ khác nhau!
Hà Nội ngày 9 - 8 -2014
Xin trích nguyên bản để đọc giả tham khảo:
KIM VÂN KIỀU
Hồi thứ 10 nguyên bản (Trích lục)
Đỗ Hoàng dịch:
Trở mặt kẻ nát nhà bội bạc
Dạy chơi bời mụ đĩ lên gân!
(Phá lạc hộ phản diện vô tình
Lão xướng nương yên hoa giáo huấn)
Nói tới Thúy Kiều bị đánh tơi bời không chịu nổi đòn roi bèn kêu cứu mụ Tú:
- Từ nay trở đi tôi không còn làm như việc trước nữa, tôi nhất nhất nghe theo lời của bà. Vậy xin bà nhón tay làm phúc tha cho tôi bị kẻ kia lừa phỉnh mà mắc tội với bà. Việc sống chết của tôi nằm ở tay bà, tôi xin bà tha cho kẻ lưu lạc xa nước, xa nhà này!...
… Thúy Kiều đau đớn kêu lên: Xin các chị em bảo lãnh cho tôi. Ngay lập tức trong phòng có chị đầu lính đám phấn hoa tên là Mã Kiều nói:
- Chị Kiều ơi! Em sẽ bảo lãnh cho chị, nhưng khi chị lành lặn, được thoát chết chị đi tìm chốn sống thì tính mạng bọn em lại ở trong tay chị đó. Bọn em biết tính sao?
Thúy Kiều trả lời:
- Các chị em yêu quý ơi! Bây giờ thì em đã rõ nghiệp chướng của em còn nặng lắm, chưa thể giải thoát được. Vậy xin một lòng chấp thuận với số phận, không dám để liên lụy cho ai!
Mã Kiều mói: - Nếu được như vậy em xin bảo lãnh .
Nói xong, Mã Kiều quỳ gối trước mặt mụ Tú để nói với mụ : - Nếu sau này chị ấy không làm như lời hứa, con xin chịu hết sự cố xảy ra!
Tú Bà nhắc lại: - Mày đứng ra bảo lãnh , mày phải chịu hoàn toàn sự việc xấu xảy ra, nếu sai lời, tội mày càng tăng thêm!...
mày quên hai chữ Tích Việt trong thư mày gửi cho ta rồi sao? Mày hẹn ta giờ Tuất ngày 21 vượt qua cửa sổ cùng chạy trốn. Thư này không thể chối cải là thư giả được!
… Tú Bà sai người nhà lấy rượu ngon và các thứ thuốc hành huyết như: hồng hoa, tô mộc, đào nhân, ma truật, tam lăng đem sắc cho Thúy Kiều uống. Nhờ đó thân thể nàng mỗi ngày một khỏe mạnh, xinh tươi ra.
Vào một ngày, Tú Bà bảo nàng: - Tên con cha mẹ đặt là Vương Thúy Kiều, giờ thì ta đặt tên cho con là Mã Kiều. Đó cũng là cái tên đẹp như tên trước. Kiều con là Kiều nổi trội nhất thiên hạ!..
Bắc Kinh, Trung Quốc - 2006
Đ –H
Đoạn trường tân thanh – TRUYỆN KIỀU – Nguyễn Du (trích lục)
…1135 - Hung hăng chẳng hỏi, chẳng tra
Dang tay vùi liễu dập hoa tơi bời.
Thịt da ai cũng là người
Lòng nào hồng rụng, thắm rời chẳng đau!
Hết lời thú phục khẩn cầu
1140 - Uốn lưng thịt đổ, dập đầu máu sa
Rằng: “Tôi chút phận đàn bà
Nước non lìa cửa, lìa nhà đến đây
Bây giờ sống thác ở tay
Thân này đã đến thế này thì thôi!
1145 - Nhưng tôi có sá chi tôi
Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu
Thân lươn bao quản lấm đầu
Chút long trinh bạch từ sau xin chừa”
Được lời mụ mới tùy cơ
1150 - Bắt người bảo lãnh làm tờ cung chiêu
Bày vai có ả Mã Kiều
Xót nàng ra mới đành liều chịu đoan!
Mụ càng kể nhặt, kể khoan
Gạn gung đến mực nồng nàn mới tha
1155 - Vực nàng vào nghỉ trong nhà
Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời:
“Thôi đà mắc lận thì thôi
Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh
Bạc tình nổi tiếng lầu xanh
1160 - Một tay chôn biết mấy cành phù dung
Đà đao lập sẵn chước dùng
Lạ gì một cốt, một đồng xưa nay
Có ba mươi lạng trao tay
Không dưng chi có chuyện này trò kia
1165 - Rồi ra trở mặt tức thì
Bớt lời liệu chớ sân si thiệt đời”
Nàng rằng: “Thế thốt nặng lời
Có đâu mà lại ra người hiểm sâu”
Còn đương suy nghỹ trước sau
1170 - Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào.
Sở Khanh lên tiếng rêu rao:
“Nọ nghe nào có con nào ở đây
Phao cho quyến gió rủ mây
Hãy xem có biết mặt này là ai?
1175 - Nàng rằng: “Thôi thế thì thôi
Rằng không thì cũng vâng lời rằng không”
Sở Khanh quát mắng đùng đùng
Bước vào vừa rắp thị hùng rat ay
Nàng rằng: “Trời nhẽ có hay
1180 - Quyến anh rủ yến sự này tại ai?
Đem người đẩy xuống giếng thơi
Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay
Còn tiên Tích Việt ở tay
Rõ ràng mặt ấy. mặt này chứ ai?
1185 - Lời ngay đông mặt trong ngoài
Kẻ chê bất nghĩa, ngời cười vô lương
Phụ tình án đã rõ ràng
Dơ tuồng nghĩ mới tìm đường tháo lui
Buồng riêng riêng những sụt sùi
1190 - Nghĩ thân mà lại ngậm ngùi cho thân
Tiếc thay trong giá trắng ngần
Đến phong trần cũng phong trần như ai.
Tẻ vui cũng một kiếp người
Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru
1195 - Kiếp xưa đã vụng đường tu
Kiếp này chẳng khéo đền bù mới xuôi!
Dẫu sao bình đã vỡ rồi
Lấy than mà trả nợ đời cho xong.
Vừa tuần nguyệt sáng gương trong
1200 - Tú Bà ghé lại thong dong dặn dò:
Nghề chơi cũng lắm công phu
Làng chơi ta phải biết cho đủ điều…”
KIỀU THƠ - Đỗ Hoàng (Trích lục)
2245 - Tú Bà nạt nộ đùng đùng,
Bì tiên tới tấp, lạnh lùng máu rơi,
Ba lần, ba chục ngọn roi
Làm Kiều thân xác tả tơi nát nhàu
Đánh cho nàng lõa máu đầu
2250 - Kiều đành thú phục khẩn cầu xin tha.
Mụ rằng: “Mày đứa điêu toa
Làm sao tin được quỷ ma hiện hình
Nếu mà quy thuận chịu tình
Thì làm cam kết tờ trình ký vô.”
2255 - Nàng rằng: “Tôi phận liễu bồ
Tấm thương lưu lạc không bờ bến neo
Cái duyên oan trái bọt bèo
Hạ thân một thể chiều theo ý trời.”
Tú Bà lúc ấy được nời
2260 - Cung chiêu bảo lãnh mọi người ký tên.
Mã Kiều vì bạn đứng lên
Chị em son phấn tiếp liền chịu đoan
Mụ còn chưởi tục lăng loàn
Cạn tàu ráo màng mặc oan thân Kiều.
2265 - Rồi thì kẻ ít, người nhiều
Giúp nàng dưỡng bệnh hết chiều tới mai
Mã Kiều nói nhỏ vào tai:
“Thông minh linh lợi sắc tài như em
Sao mà gặp phải hồi đen
2270 - Đà đao mắc kế bọn hèn mới gay.
Một phường lừa gạt sói cầy
Ai ai cũng gớm mặt dày Sở Khanh!
Là tay lường gạt lầu xanh
Dập hoa vùi liễu ô danh má hồng.
2275 - Tú Bà một cốt, một đồng
Mã Quy là đứa tấm lòng hổ mang
Mưu ma chước quỷ tính bàn
Có ba mươi lạng mới làm trò kia
Lập mưu lừa gạt Kiều nhi0
2280 -- Rồi thay đổi dạ tức thì em ơi!
Tấm lòng chúng bạc như vôi
Làm bao thiện nữ khúc nôi đoạn trường”
Kiều rằng: “Thề thốt đủ đường
Ai hay là kẻ bất lương dối lừa.”
2285 - Mã Kiều: “Em cứ làm ngơ
Đừng dây vào nó mà dơ phận mình”
Kiều buồn: “Vàng đá nặng tình
Lời còn đồng vọng đinh ninh bên lòng”
Mã Kiều: “Cái lũ long bong
2290 - Chúng đều một cốt, một đồng như nhau.
Chẳng còn nhân nghĩa gì đâu
Vùi hoa dập liễu đớn đau tội tình.
Bây giờ em cứ lặng thinh
Gắng qua trọng bệnh giữ mình cho êm”
2295 - Kiều nương gượng bước đứng lên
Cúi đầu tạ tội gây phiền vừa qua.
Sở Khanh đứng cạnh Tú Bà.
Kiều mừng tưởng Sở đi qua giúp mình.
Nào ngờ gã Sở điêu tinh
2300 - Thấy nàng lên giọng bất bình quát vang:
“Con nào gieo vạ vu oan
Tới đây đối chứng tính toan thế nào?
Ta nghe đồn đại tin phao
Theo trai ở đợ đổ vào cho ta.
2305 - Mợ nên chỉ mặt nó ra
Nhìn xem ông chủ hào hoa thế này!
Tú bà bạt vía xoa tay:
“Con ơi hãy cúi lạy thầy Sở công”
Kiều đang căm giận cháy lòng
2310 - Tiến ra thi lễ trước ông Sở cuồng.
Sở rằng: “Hắn quá coi thường
Ta đây không phải quân vương là gì!
Vu oan giá họa là mi
Rằng tao đã quyến mày đi lúc nào?
2315 - Nói ngay sự thế ra sao?
Bằng không tao sẽ cuốc cào mặt ra!”
Kiều rằng: “Sự thật đó mà
Rằng không răng được gọi là rằng không.”
Sở Khanh lửa giận bốc đồng:
2320 - “Con này đĩ thỏa thay lòng như chơi.
Chẳng cần phân biệt héo tươi
Phải cho một trận răn đời dâm gian”
Nói rồi tát thẳng mặt nàng.
Kiều lăn xuống đất kinh hoàng kêu to:
2325 - “Thằng ôn họ Sở đầu bò,
Còn tiên Tích Việt sờ sờ trước gương
Tội đời không biết là thường.
Tội trời không thể tìm đường trốn đâu.
Đầy người rớt xuống gếng sâu
2330 - Lại còn kiếm lấy những câu đỡ đòn.
Đất thì vuông, trời thì tròn
Chình mi trắng trợn làm mòn mỏi ta!”
Sở Khanh ngỡ dẹp Kiều hoa,
Ai ngờ vỡ chuyện xấu xa bội tình
2335 - Trong ngoài người ghét coi khinh
Muốn Kiều rửa hận bất bình mới cam.
Sở cuồng cụp thói hung tàn,
Sượng sùing rúc ráy tìm đường tháo thân!
Kiều: “Tôi bạc phận phong trần
2340 - Uống oan nào giá trắng ngần còn đâu.”
Sa chân cát bụi bùn sâu
Nắng mưa, sương gió dãi dầu như ai.
Càng sắc, càng quý, càng tài
Càng đầy đọa chốn trần ai tội tình.
2345 - Càng hiền, càng đẹp, càng xinh
Kẻ ghen, người ghét coi khinh phận hèn
Má hồng trong cuộc đỏ đen.
Thân lươn lăn lóc lắm phen khóc cười.
Chính là oan nghiệt dưới trời
2350 - Kiếp này sống trả nợ đời kiếp xưa!
Còn gì trong trắng mà mơ
Độc bình đã vỡ càng nhơ nhuốc nhiều.
“Thôi còn chi nữa mà kiêu,
Một liều ba bảy cũng liều vậy thôi.”
2355 - Tú Bà nghe nói liền cười:
“Con đà tình nguyện làm người nhà ta
Thúy Kiều tên đặt mẹ cha,
Má đây lại đổi con ra Mã Kiều.
Bỏ bao ngày tháng xiêu riêu
2360 - Ở trong Hành Viện lắm điều hay ho!...”
Tháng 5 – 2009
Đ - H
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét